Μια ευρύτερη άποψη της έκρηξης της Αίτνας, που παρατηρήθηκε από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στις 30 Οκτωβρίου 2002. Φωτο-NASA
Η νοτιοανατολική πλευρά του βουνού Etna στη Σικελία ολισθαίνει προς τη θάλασσα με ρυθμό αρκετά εκατοστά ετησίως. Αυτό μπορεί να μην ακούγεται πολύ, αλλά το είδος της πίεσης που δημιουργεί αυτή η κίνηση μέσα στα ηφαίστειο μπορεί να προκαλέσει καταστροφικές κατολισθήσεις.
Αν μια μέρα αυξήσει σημαντικά την κίνηση της Αίτνας τότε θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι αυτό σημαίνει ότι η Αίτνα είναι πιο επιρρεπής σε καταστροφική κατάρρευση από ό, τι είχε θεωρηθεί προηγουμένως και ότι το ίδιο μπορεί να ισχύει για άλλα ηφαίστεια των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών [π.χ όπως της Νισύρου].
Η νέα έρευνα απαντά για πρώτη φορά σε αυτό που συμβαίνει στους υποθαλάσσιους πρόποδες του ηφαιστείου, 1200 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και 12 χιλιόμετρα από την ακτή.
Τι σημαίνει αυτό για την Αίτνα; Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η καταστροφική κατάρρευση, στην οποία ένας ολόκληρος τομέας ενός ηφαιστείου ολισθαίνει σε μια γιγαντιαία κατολίσθηση, έχει συμβεί στην κατωφερική πλευρά και άλλων ηφαιστείων. Η καταστροφή που προκλήθηκε από τέτοια γεγονότα, τα οποία συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο περίπου 4 φορές τον αιώνα, σημαίνει ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η πιθανότητα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το ύψος της κίνησης είναι μικρότερη στη κορυφή και μεγαλύτερη στους πρόποδες του ηφαιστείου. Αλλά αν η κίνηση προκλήθηκε από το μάγμα μέσα στην Αίτνα τότε η μεγαλύτερη κίνηση θα συνέβαινε κοντά στο ηφαιστειακό κέντρο. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η κίνηση του θαλάσσιου βυθού σε απόσταση 12 χιλιομέτρων από την ακτή επικεντρώνεται σε ένα μόνο γεωλογικό ρήγμα. Αλλά κοντά στην ακτή, η καταπόνηση χωρίζεται μεταξύ δύο συστημάτων ρηγμάτων. Όλα αυτά υποδηλώνουν ότι η κίνηση ξεκινά στην ανοικτή θάλασσα και εξαπλώνεται προς την κορυφή. Δεν υπήρξαν σχετικοί σεισμοί κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου 8 ημερών, υποδεικνύοντας ότι η κίνηση δεν προκλήθηκε από σεισμική δραστηριότητα. Αντ ‘αυτού, είναι πιθανό να είναι τα αποτελέσματα της βαρύτητας τραβώντας το ηφαίστειο προς την θάλασσα.
Πριν από 8000 χρόνια μια τεράστια ηφαιστειακή κατολίσθηση στα ανοικτά του ηφαιστείου της Αίτνας, στην Σικελία προκάλεσε μεγατσουνάμι που κατέστρεψε αρκετούς οικισμούς στην ανατολική ακτή της Μεσογείου. Ηταν ένα από τα σημαντικότερα γνωστά προϊστορικά τσουνάμι.